Zoeken

Tijdens de gebedsdag van de Vrouwe en Moeder van alle volkeren die dit jaar in het heiligdom van O.L. Vrouw ter Nood in Heiloo werd gehouden, heb ik een lezing gegeven over Maria als Middelares. Die lezing is hieronder weer gegeven.

De continentale fase van het synodaal proces is afgesloten. In oktober zal in Rome de eerste Synode over synodaliteit plaats vinden. Wat wordt er eigenlijk onder Synodaliteit verstaan, wat zijn er de kenmerken van? In februari heb ik over dit thema een lezing gehouden aan de Sant Pacià universiteit in Barcelona. Hieronder vindt U die lezing in een Nederlandse vertaling.

Dinsdag 14 en woensdag 15 februari vond in de katholieke universiteit in het centrum van Barcelona "Sant Pacià" een congres plaats over synodaliteit in de kerk en over hoe die in de verchillende landen wordt beleefd. Een deel van het congres heb ik meegemaakt en er een lezing gegeven over de kenmerken van synodaliteit en het verloop van het proces in Nederland.

Zondag 17 oktober was er ’s middags een fraai gezongen Gregoriaanse Vespers in de Sint Nicolaasbasiliek in Amsterdam in aanwezigheid van het kathedraal kapittel, de dekens, verantwoordelijken voor de diocesane fase van het Synodaal proces, priesters, diakens, catechisten en seminaristen en andere gelovigen. Wat is de bedoeling van dit Synodaal proces?

Op woensdagavond was ik bij de ontmoeting van de kandidaten voor het permanent diaconaat in ons bisdom, die vanwege de pandemie nog digitaal was. Na het samen bidden van de Vespers heb ik deze inleiding gehouden over de roeping en vorming tot het diaconaat, waarna we met elkaar hebben gesproken en ieder een getuigenis van zijn eigen roeping gaf. Rector Luc Georges is vice-rector geworden van de opleiding en zal daar samen met vicaris Bruggink verantwoordelijk voor zijn.

Overzicht van publicaties, vertalingen en interviews van Mgr. Hendriks of waaraan hij heeft meegewerkt.

Paus Franciscus heeft bij gelegenheid van het feest van Onze Lieve Vrouw van Guadalupe (12 december) in de Sint Pieter een preek gehouden ‘voor de vuist weg’, waarin hij onder meer sprak over de vraag of het wenselijk is om tot een nieuwe dogmaverklaring te komen, met name een vijfde dogma over Maria’s medewerking aan de verlossing. Op vrijdag 3 april 2020 heeft de paus dit herhaald in het preekje dat hij bij de ochtendmis in Santa Marta hield: er is één Verlosser en die titel moet niet herhaald worden. Het is duidelijk dat paus Franciscus het gebruik van de titel ‘medeverlosseres’ niet ziet zitten. Hoe moeten we hier mee omgaan?

Woensdag 30 mei heb ik een lezing gehouden voor de medewerkers van het Officialaat (kerkelijke rechtbank) van de bisdommen Utrecht, Rotterdam, Breda, Groningen-Leeuwarden en ’s-Hertogenbosch over de hervorming van het huwelijksproces die paus Franciscus in 2015 is begonnen. De tekst ervan vindt U hier.

De Congregatie voor de sacramenten en de eredienst in Rome heeft met goedkeuring van paus Franciscus bepaald dat op de tweede Pinksterdag voortaan de (verplichte) gedachtenis zal worden gevierd van Maria, moeder van de Kerk.

Op woensdag 21 juni vond in het parochiecentrum van de O.L. Vrouwekathedraal in Antwerpen een avond plaats over de reden en de achtergronden van het bestaan van canoniek (kerkelijk) recht, georganiseerd door de Vereniging van katholieke juristen van België en Pro Petri Sede. Waarom is er eigenlijk canoniek recht? Moet de kerk geen gemeenschap van liefde zijn in plaats van een kerk van regeltjes?

In het protestantse kerkje van Nieuwveen werd op woensdag 26 april een oecumenisch symposium gehouden, georganiseerd vanuit de Protestantse kerk (PKN) en de Rooms Katholieke Clara Franciscus Federatie, de samenwerkende parochies van de regio. Ds. Arjan Plaisier en ik hebben een inleiding gegeven over de de kracht en de pijn van de oecumene. Die pijn was inderdaad voelbaar.

Het zal voor bijna iedereen wel duidelijk zijn dat het noodzakelijk is geworden parochies op te heffen of samen te voegen en bepaalde kerkgebouwen niet langer voor de eredienst te bestemmen. Dit is nodig geworden door de vergrijzing, het sterk terug gelopen aantal gelovigen dat aan de eredienst deelneemt en in samenhang daarmee de verminderde beschikbaarheid van financiële middelen. Toch is het van belang deze situatie niet slechts defensief te benaderen, als een “ krimpscenario” dat de Kerk steeds verder in een hoek drijft.

Paus Franciscus heeft in antwoord op een vraag over de mogelijkheid van vrouwelijke diakens gesproken. Het gebeurde tijdens een ontmoe­ting met hogere oversten en de vraag en het antwoord waren spontaan en informeel. De paus ging er uitgebreid op in ook omdat die vraag hem ooit nogal geïnteres­seerd had. Heeft de paus werkelijk een opening gegeven naar het vrouwelijk diakonaat?

Een priester of seminarist kan niet volstaan met het aan­vaarden van het celibaat als iets wat er nu een­maal bij hoort. Het is een levens­keuze die nauw samen­hangt met de betekenis van het priester­schap. De Kerk heeft de celibaats­ver­plich­ting van de priesters door de eeuwen heen bewaard.

Radboud University organised a conference on the current challenges and opportunities in catholic education and religious education in catholic schools, which took place in Soeterbeeck, a conference centre of the University near Ravenstein. At the start of this conference I was to read a personal message sent by Archbishop Angelo Vincenzo Zani.

Wanneer is iets een geloofswaarheid, wanneer is een kerkelijke uitspraak 'onfeilbaar'? Toen in 1998 de Apostolische Brief "Ad tuendam fidem" verscheen, meenden velen dat het terrein van onfeilbare uitspraken werd uitgebreid. Zo bestaan er nogal eens misverstanden over onfeilbaarheid en de geloofswaarheden.

Aan de Radboud-universiteit werd enkele dagen voor de vijftigste verschijnings-verjaardag van Gaudium et Spes een symposium gehouden om dit bijzondere feit te herdenken. Hieronder de lezing die ik bij deze gelegenheid heb gehouden.

Op 8 december 2015 is het vijfitg jaar geleden dat het tweede Vaticaans concilie werd afgesloten; bij die gelegenheid zal het heilig Jaar van de barmhartigheid worden geopend. Hieronder volgt het laatste deel van een serie overwegingen over het meeste belangrijke document van dit concilie. Het laatste gedeelte van de dogmatische constitutie over de Kerk, Lumen Gentium, gaat over Maria en haar rol in de heilsgeschiedenis als Moeder van Barmhartigheid.

Op zaterdag 10 oktober vond in Heiloo een impulsdag plaats voor leden van kerkbesturen en PCI's (Parochiële Caritasinstellingen). Er waren een dertigtal leden aanwezig en daarmee was de opkomst wel iets minder dan verwacht. Deze dag is toch wel belangrijk: het is een inleiding op het werk van de kerkbestuurs- en PCI-leden

In oktober van dit jaar zal het vijftig jaar geleden zijn dat het tweede Vaticaans concilie de Verklaring Nostra Aetate aanvaardde, die een nieuwe en positieve relatie van de katholieke kerk met het Jodendom inluidde. Donderdag 24 september werd in Purmerend deze bijzondere verjaardag herdacht met een lezing die ik over deze Verklaring heb gehouden.

Deze inleiding - oorspronkelijk gehouden tijdens een retraite voor priesters en diakens - gaat over de algemene roeping tot heiligheid, thema van het vijfde hoofdstuk van de dogmatische constitutie Lumen Gentium van het tweede Vaticaans concilie. Het gaat over een streven naar heiligheid dat aangepast moet zijn aan onze roeping in het leven. En wat is de beekenis van de drie evangelische raden?

Op 8 december 2015 gedenkt de katholieke Kerk dat vijftig jaar eerder het tweede Vaticaans concilie werd afgesloten. Dan wordt het heilig jaar van de barm­har­tig­heid door paus Franciscus geopend. Een van de kern­punten van dat Concilie was de aandacht voor de leken in de Kerk. De leken hebben volop deel aan de zending van de Kerk. Daarover gaat deze bezinning met enige aandacht voor de strijd die gaande is en die door de paus pas nog weer is gedefi­nieerd als “een derde wereld­oorlog in stukjes”.

Op 27 september van het afgelopen jaar werd mgr. Álvaro del Portillo zalig verklaard in Madrid; zijn feestdag werd vastgesteld op 12 mei en het was dus nu de eerste keer dat die werd gevierd. Álvaro del Portillo was de opvolger van de heilige Jozefmaria Escrivá aan het hoofd van het Opus Dei en hij was als nauwe medewerker steeds diens steun en toeverlaat geweest. Op deze dag mocht ik in de O.L. Vrouwekerk aan de Keizersgracht in Amsterdam de heilige Mis vieren

In het kader van het jaar van het gewijde leven organiseerden de blauwe zusters (de zusters van het mensgeworden Woord) op zaterdag 11 april in Heiloo een dag voor een groep vrouwelijke religieuzen over de roeping van de religieuzen. Er waren zusters van verschillende communiteiten uit ons bisdom.

Het onderstaande artikel is opnieuw een inleiding die gehouden is tijdens de priesterretraite in het bisdom Roermond over de Constitutie over de Kerk, Lumen gentium. Deze inleiding gaat over het derde hoofdstuk van de Constitutie en met name over de verhouding van de priester met zijn bisschop.

Onder de “Overwegingen” vindt U een reeks overwegingen over de dogmatische constitutie “Lumen Gentium” van het tweede Vaticaans concilie, die eerder als inleidingen bij de priester­retraite van het bisdom Roermond zijn gehouden.

Dat de Kerk een gemeenschap is en de priester en diaken dienaars zijn van die gemeenschap, betekent dat priesters en diakens mensen van ‘communio’ moeten zijn. De volgende overweging bij een gedeelte van het tweede hoofdstuk van Lumen Gentium, de Constitutie over de Kerk, gaat hierover.

Dinsdag 25 november was ik in de zaal van de Titus Brandsma kerk in Amstelveen, behorend tot de parochie van R.K. Amstelland, om een lezing te geven over paus Franciscus en het Tweede Vaticaans concilie. Niet alleen parochianen waren gekomen, ook niet-katho­lieken bleken geïnte­res­seerd om hier iets meer over te horen.

Vrijdag 21 november was het precies vijftig jaar geleden dat het hoofddocument van het tweede Vaticaans concilie, de dogmatische constitutie over de Kerk “Lumen Gentium” door dit concilie werd aangenomen. De vernieuwende en verdiepende visie van deze tekst heeft de katholieke Kerk diepgaand beïnvloed en moet nog steeds meer verwerkelijkt worden.

In een tweede deel "overwegingen over de Kerk" staan we stil bij het beeld van de Kerk als lichaam van Christus en bij de zonde in de Kerk (Lumen Gentium 7 en 8). De overweging gaat terug op inleidingen die zijn gehouden tijdens de retraite van priesters en diakens van het bisdom Roermond.

Op 21 november van dit jaar zal het vijfitg jaar geleden zijn dat het voornaamste document van het tweede Vaticaans concilie werd aangenomen en afgekondigd. De dogmatische constitutie over de Kerk, Lumen Gentium, heeft zeer veel bijgedragen aan een verdieping van de visie op de Kerk, een visie die nog steeds meer gestalte moet krijgen in het leven van de Kerk.

In de abdij van Egmond wordt op 25 juni het Sint Adelbertsfeest gevierd. De diaken Adelbert is de patroon van de abdij. Het was dus een zeer geschikte dag om het nieuwe boek van diaken prof. dr. Bart Koet te presenteren in de Benedictushof van de Abdij. Dat gebeurde in aanwezigheid van talrijke diakens en andere genodigden op een mooie bijeenkomst waarbij de abt van Egmond, Gerard Mathijsen, gastheer was.

Het is sinds een jaar of twintig traditie in het bisdom Roermond dat in de eerste week van de veertigdagentijd op Rolduc een retraite wordt gehouden voor de priesters en diakens. Dit jaar was mij gevraagd die retraite te geven over de Constitutie Lumen Gentium van het tweede Vaticaans Concilie, omdat het dit jaar vijftig jaar geleden is dat dit belangrijke document is verschenen.

De Kerk leeft, ook in het bisdom Haarlem-Amsterdam. Dat mocht ik het afgelopen weekend weer merken met een drukke kostersdag, een volle ‘Ida’s koffiekamer’ voor een lezing over Maria en een viering met een gmeenschap van de Neocatechumenale Weg, die een belangrijke nieuwe stap zette.

De Dogmatische Constitutie over de Kerk Lumen Gentium is zonder twijfel het allervoornaamste document van het tweede Vaticaans concilie. Tijdens het tweede Vaticaans concilie werd - naar een idee van Leo-Joseph kardinaal Suenens in aansluiting bij de openingstoespraak van de Z. paus Johannes XXIII - al uitgesproken dat dit concilie zou worden gecentreerd rond twee hoofddocumenten die respectievelijk over de Kerk in zich (Ecclesia ad intra) en over de Kerk naar buiten toe, in de wereld van deze tijd (Ecclesia ad extra) zouden gaan.

Op 1 november werd in Hoofddorp gevierd dat het permanent diaconaat vijftig jaar geleden was hersteld. Op 30 oktober 1963 besloot een meerderheid van de concilievaders dit diaconaat te herstellen.

Maandag 6 mei was de Willibrorddag op het seminarie. In de middag had ik een groepsgesprek met de jonge priesters om naar hun ervaringen te luisteren. De Willibrordlezing werd gehouden door pastoor drs. N. van der Peet die sprak over de (belangrijke) rol van mgr. dr. J.A.E. van Dodewaard, bisschop van Haarlem tijdens het tweede Vaticaans concilie.

Op De Tiltenberg werd op vrijdag 12 april een studiedag gehouden voor priesters, diaken, pastoraal werkers, catechisten en cateche­tische mede­werkers van het bisdom. Behalve de Eucharistie­viering, middag­gebed, lunch en uit­wisseling in groepen, waren er twee lezingen. Tegen de vijftig deelnemers maakten de dag mee.

Op zaterdag 2 februari, Opdracht van de Heer in de tempel (Maria Lichtmis), was ik op het middaguur in Heiloo in de grote kapel van Onze Lieve Vrouw ter Nood voor de heilige Mis met kaarsen­processie. Het was tevens eerste zaterdag van de maand en dan wordt in Heiloo sinds 35 jaar maande­lijks een eerste zaterdag­viering gehouden om roepingen tot het priester­schap, het diaconaat en het religieuze leven.

In dit jaar van het geloof zijn er regelmatig lezingen te geven over het tweede Vaticaans concilie, nu de paus de herdenking daarvan bijzonder heeft aanbevolen. Dit keer: Vianen en Amsterdam (O.L. Vrouwekerk).

Op de vierde zondag van de advent is in de basiliek van de Sacro Monte bij Varese de Bavopenning uitgereikt aan don Agostino Ferrario, die de veertigste verjaardag van zijn priesterwijding vierde. De priester die aan de Maria-bedevaartplaats van de Sacro Monte verbonden is, steunt - geholpen door een groep weldoeners - al ruim vijfentwintig jaar de Kerk in Nederland, in het bijzonder in het bisdom Haarlem-Amsterdam.

Op dinsdag 26 juni werd de gedachtenis gevierd van de heilige Jozefmaria Escrivá, stichter van het Opus Dei. Ik heb bij die gelegenheid de H. Mis gevierd in de Onze Lieve Vrouwekerk aan de Keizersgracht in Amsterdam, de kerk die mede aan de priesters van de Personele Prelatuur van het Opus Dei is toevertrouwd. De Vicaris, mgr. dr. Chr. v.d. Ploeg en de aan de kerk verbonden priester dr. R. Ojeda concelebreerden. Een grote groep gelovigen was gekomen om de heilige stichter te gedenken. Tijdens de Mis heb ik de volgende homilie gehouden:

Van 11-15 juni heb ik deelgenomen aan het Congres over canoniek recht van de Pauselijke Gregoriaanse Universiteit ("Gregoriana") in Brescia. Aan de orde kwamen allerlei ontwikkelingen in het kerkelijk recht, zoals de ordinariaten voor de Anglicanen die in de katholieke Kerk zijn opgenomen, de mogelijke personele prelatuur-vorm voor de leden van de Broederschap van de H. Pius X die zich met de Kerk verzoenen, vragen rond huwelijksrecht, religieuzenrecht, tijdelijke goederen en niet te vergeten het strafrecht, dat momenteel door de Kerk wordt herzien.Tijdens deze bijeenkomst heb ik op woensdag 13 juni een homilie gehouden, die ik voor de liefhebbers hieronder weergeef.

Hieronder volgt de lezing die ik heb gehouden over de medewerking van Maria aan de verlossing en de betekenis van een mogelijk dogma waarin die medewerking onder woorden wordt gebracht onder de titels die daarvoor worden voorgesteld van "medeverlosseres, middelares en voorspreekster". De lezing vond plaats op de gebedsdag van de Vrouwe van alle volkeren waarvoor op het Pinksterfeest zo'n 900 mensen naar Amsterdam waren gekomen.

Een priester of seminarist kan niet volstaan met het aanvaarden van het celibaat als iets wat er nu eenmaal bij hoort. Het is een levenskeuze de nauw samenhangt met de betekenis van het priesterschap. De Kerk heeft de celibaatsverplichting van de priesters door de eeuwen heen bewaard.

De Codex Iuris Canonici  is bij verschijnen “het laatste conciliedocument” genoemd, omdat dit wetboek de leer van het tweede Vaticaans concilie heeft “vertaald” naar de praktische regelingen. Het concilie heeft de sacramentaliteit van de Kerk beklemtoond en bevestigd dat door de sacramenten een deelname wordt geschonken aan de zending van Christus en de kerk. Het kerkelijk wetboek heeft op allerlei terreinen van het kerkelijk leven de band tussen het ontvangen sacrament (doopsel, vormsel, wijding) en de uit te oefenen bevoegdheid onderstreept en versterkt, zodat meer tot zijn recht is gekomen dat de kerkelijke taken worden uitgeoefend uit kracht van de sacramenten die men heeft ontvangen.

Het is algemeen bekend dat de dienaar Gods paus Johannes Paulus II een grote liefde en verering voor de maagd Maria had. Dat blijkt uit de wapenspreuk “Totus tuus” (“Geheel de uwe”) die hij gekozen had en waarvan de woorden het begin vormen van een akte van totale toewijding aan de moeder van God . Dat blijkt ook uit de geschiedenis van zijn priesterroeping waarover deze paus terugblikkend bij gelegenheid van zijn gouden priesterjubileum, schreef.